De gemeenteraad heeft op voorstel van GroenLinks-wethouder Lintmeijer besloten tot het instellen van een milieuzone voor personenwagens (stationsgebied en binnenstad). De maatregel wordt van kracht vanaf 1 januari 2015. Vanaf die datum mogen diesels van EURO klasse II en lager niet meer in centrumgebied komen. Buiten het centrumgebied verandert er niets. Komt er in 2015 op neer dat diesels van 15 jaar en ouder er niet in mogen. Doordat per 1 januari 2014 de vrijstelling wegenbelasting vervalt voor auto’s van 25 – 40 jaar (de vrijstelling blijft alleen gehandhaafd voor auto’s ouder dan 40 jaar), waardoor die vanzelf verdwijnen omdat ze dan niet meer aantrekkelijk zijn, is het effect van de maatregel dat diesels worden geweerd die ouder zijn 15 jaar en jonger dan 25 jaar. Dat is 0,4% van alle personenauto’s.
In de provincie Utrecht is het autobezit 499 auto’s per 1000 inwoners. Zeg maar 1 auto op elke twee inwoners. Er van uitgaande dat Utrecht 340.000 inwoners telt, dan telt Utrecht dus 170.000 auto’s. Neem je daar 0.4% van dan kom je uit op 719 Utrechtse personenauto’s. De milieuzone is maar klein: binnenstad en stationsgebied. Lang niet alle Utrechters die dat centrumgebied bezoeken komen met de auto. En zeker niet elke dag. Gelukkig maar. Daar staat tegenover dat het Utrechtse centrumgebied ook bezocht wordt door automobilisten uit de regio. Een royale schatting is daarom dat er per dag hooguit 500 diesels geweerd worden uit de milieuzone en daardoor van de wegen die van en naar de milieuzone leiden (het zgn. “uitstralingseffect”). Dat scheelt per dag 1000 dieselautoritten in Utrecht.
Interessant is te weten hoeveel autoritten er per dag in Utrecht plaatsvinden. Dat is door de gemeente berekend en is te vinden in de Rapportage CO2 uitstoot mobiliteit Utrecht 2010 In 2006 zouden er sprake zijn geweest van 4.138.499 afgelegde kilometers per dag. Daar is de gemeente erg van geschrokken, daarom kwam de gemeente bij de berekening voor 2010 uit op 2.605.608 afgelegde autokilometers. Nemen we dat laatste getal als uitgangspunt, dan zouden er dagelijks 1.042.243 autoritten in de stad plaatsvinden (genoemde rapportage gaat uit van 2,5 km per autorit). Het is goed te weten dat dat er dankzij de invoering van de milieuzone 2000 minder worden (in het gunstigste geval wordt de auto niet vervangen). Dat is een reductie van het aantal autoritten met een factor 0.0009. Het verwijt van Fokke (D66), Post (PvdA) en Van Corler (GroenLinks) aan de tegenstanders van het milieuzonevoorstel dat zij niet zouden geven om gezonde lucht en gezondheid is gelet op dit te verwaarlozen effect en de onwil van dit college en deze coalitie een serieuze maatregelen te nemen een gotspe.
Het besluit om een milieuzone voor personenwagens in te stellen waarmee dieselpersonenwagens lager dan EURO 3 worden geweerd is onmiskenbaar alleen bedoeld om de schijn te wekken dat het college er alles aan doet om de lucht schoon te krijgen, zodat maatregelen die wél effectief zijn vermeden kunnen worden: maatregelen gericht op het terugdringen van het autoverkeer, zoals in het collegeprogram 2010-2014 in het vooruitzicht is gesteld. Geheel in strijd met dat collegeprogram heeft het college echter besloten dat zelfs de binnenstad en het stationsgebied optimaal voor de auto bereikbaar moeten blijven. In het stationsgebied worden enkele duizenden parkeerplaatsen bijgebouwd. Het instellen van de milieuzone voor personenwagens is dus een vijgeblad om de onwil van het college en de partijen die college steunen (PvdA, D66 en GroenLinks) te verbergen om echt iets tegen de luchtverontreiniging te doen.
Kortom, er komen extra scanauto’s met personeel, er wordt een kostbaar administratief handhavingssysteem opgetuigd en een paar honderd bewoners worden op hoge kosten gejaagd, allemaal om het autoverkeer in de stad niet aan banden te hoeven leggen. Met het serieus terugdringen van fijnstof en CO2 heeft dit allemaal niets te maken. (Waarom laat GroenLinks milieuwethouder M. de Rijk zich in deze hele discussie niet horen?). Wat er qua milieuwinst wordt gewonnen zinkt in het niet bij wat er elk jaar in Utrecht bijkomt (door de groei van de autoverkeer) en wat er nodig is om in 2015 aan de NO2-norm te voldoen. Maar over dat laatste maakt niemand zich druk. Wat er qua milieuwinst verloren gaat is veel ernstiger: de maatregel speelt lobbygroepen in de kaart die al die milieumaatregelen maar grote onzin vinden, wat in dit geval ook zo is.
De PvdA kreeg overigens nog een motie aangenomen, waarin stond dat de milieuzone voor personenwagens weer heroverwogen kan worden (bijvoorbeeld in de loop van 2015) als uit monitoring blijkt dat die niet meer nodig is. Mensen kunnen dan hun oude auto weer van de sloop terughalen. Erg spijtig allemaal voor het handjevol autobezitters die voor de kosten van deze peperdure symboolmaatregel opdraaien. Misschien doen die er verstandig aan even af te wachten hoe de raadsverkiezingen verlopen. Dikke kans dat de VVD flink wint en dat de maatregel dan weer wordt teruggedraaid.